Taste of Romania
[Μάϊος 2012]
Υπάρχει ένας κανόνας που φαίνεται να αρμόζει στις περισσότερες βαλκανικές χώρες. Επικρατεί μια συσκοτισμένη πολιτισμική εικόνα τους, αποτελούμενη από ένα ή δύο κυρίαρχα φολκλορικά στοιχεία, που δυστυχώς δεν αναδεικνύουν και πολλά πέρα από γραφικότητες, αν όχι και προκαταλήψεις. Το ίδιο δείχνει να ισχύει και για τη Ρουμανία: είναι γνωστή βασικά για τον Κόμη Δράκουλα και τους παραδοσιακούς της χορούς με τις πολύχρωμες φορεσιές, στην καλύτερη περίπτωση και για τον Ιονέσκο, όμως η εικόνα της παραμένει θολή και ελλιπής. Παρά το γεγονός ότι η εν λόγω χώρα έχει δεχτεί έντονες επιρροές και από τις γειτονικές Γερμανία και Ουγγαρία που κατεξοχήν εκπροσωπούν τον δυτικό τρόπο, εντάσσεται κατά κανόνα στα Βαλκάνια και είναι γεγονός πως μοιράζεται περισσότερα χαρακτηριστικά με τις χώρες τις χερσονήσου, όπως για παράδειγμα τη μακραίωνη τουρκική παρουσία επί των εδαφών της, τα ίχνη της οποίας είναι ξεκάθαρα στη γαστρονομική παράδοση των Ρουμάνων.
Η μεγάλη οικογένεια ciorbă (ακριβώς οι τουρκικές çorba), δηλαδή οι σούπες, κατέχουν περίοπτη θέση στην κουζίνα τους και διαφέρουν από την κλασική supă στο ότι περιέχουν κάποιον όξινο παράγοντα, όπως είναι το γιαούρτι, ο χυμός λεμονιού ή ξινολάχανου κ.α. Οι σούπες είναι βέβαια ένα πιάτο που μπορεί να φτιαχτεί πραγματικά με οτιδήποτε, αλλά τα δείγματα συνταγών που περιέχει το Taste of Romania φανερώνουν μια κουζίνα που αγαπά τις πλούσιες γεύσεις κι επιδεικνύει έναν ευχάριστο μαξιμαλισμό στους συνδυασμούς των υλικών, χωρίς ωστόσο τη χρήση πολλών μπαχαρικών. Από τις πιο δημοφιλείς σούπες είναι το ciorbă de perişoare που δεν είναι άλλο από τα γνώριμά μας γιουβαρλάκια χωρίς το αυγολέμονο. Επίσης τουρκικής επιρροής και οι διάφοροι σαρμάδες, με πιο χαρακτηριστικούς αυτούς με το λάχανο που καταναλώνονται σε όλη τη Βαλκανική Χερσόνησο και την Ανατολική Ευρώπη σε διάφορες παραλλαγές και εν προκειμένω δε διαφέρουν σε τίποτα με τους δικούς μας. Τα όμοια ισχύουν και για τα διαφόρων ειδών γεμιστά λαχανικά, όπως πιπεριές, μελιτζάνες και κολοκυθάκια.
Μαζί με τα sarmale, τα διάφορα τουρσιά, η mamaliga (πολέντα) και τα λουκάνικα mititei είναι από τις πιο γνωστές παραδοσιακές γεύσεις της ρουμανικής κουζίνας που φυσικά δεν περιορίζεται σε αυτά μόνο. Διαθέτει μια πολύ ενδιαφέρουσα παρακαταθήκη συνταγών με ψάρι, μερικά παραδείγματα της οποίας είναι το καλκάνι με μανιτάρια, η πέστροφα με αμύγδαλα, η γεμιστή πέρκα και οι ψαροκεφτέδες. Η sour crème πανταχού παρούσα στα πιάτα δεν λείπει ούτε από το ψάρι. Όπως όλες οι βαλκανικές κουζίνες έτσι και η ρουμάνικη διαθέτει μια πληθώρα φαγητών κατσαρόλας με διάφορα κρέατα (με σαφή προτίμηση στο χοιρινό), πουλερικά και λαχανικά και σε γενικές γραμμές είναι μια κουζίνα που μοιράζεται πολλά στοιχεία με τη δική μας.
Θα έλεγε κανείς πως σε αυτή την περίπτωση δεν υπάρχουν και πολλοί λόγοι να αγοραστεί ένα βιβλίο για την κουζίνα της Ρουμανίας (όχι βέβαια ότι είναι βασικά συγγενής με την ελληνική) στο βαθμό που η λογική πίσω από την εκτέλεση ξενόφερτων συνταγών έγκειται στον εξωτισμό και τη διαφορετικότητά τους. Εν μέρει συμφωνούμε. Από την άλλη πλευρά, έχει μια σημασία η ανίχνευση του βαλκανικού πολιτισμικού τοπίου και ο εντοπισμός των κοινών στοιχείων των γειτονικών λαών, έξω από τις ιστορικές διαμάχες και τη σημερινή αποστασιοποιημένη στάση τους. Εκτός από συνταγές το Taste of Romania περιλαμβάνει και μια σειρά επιγραμματικών μεν, διαφωτιστικών δε πληροφοριών για την ιστορία, τη γεωγραφία, τους ανθρώπους και τον πολιτισμό της Ρουμανίας. Το βιβλίο κλείνει με ειδικό παράρτημα αφιερωμένο στις συνταγές της εβραϊκής κοινότητας της χώρας που, όπως και το ιστορικό τους υπόβαθρο, έχουν μεγάλο ενδιαφέρον.