The art of Uzbek Cooking
[Απρίλιος 2014]
Για πολλούς ανθρώπους το Ουζμπεκιστάν είναι ένα κράτος κατά τι αδιευκρίνιστο, όπως και άλλα από τα συγγενή του γεωγραφικά «–ιστάν», που, υπό τη σοβιετική ομπρέλα του περασμένου αιώνα, φαίνεται πως έχασαν επικοινωνιακά τουλάχιστον την πολιτισμική τους ανεξαρτησία. Και όμως, το Ουζμπεκιστάν, σε αντίθεση με τους νομάδες γειτόνους της, είχε από πολύ νωρίς έναν γερά θεμελιωμένο και σημαντικό πολιτισμό. Κορωνίδα του Δρόμου του Μεταξιού και κυρίαρχη πόλη στο εμπόριο χρυσού, μπαχαρικών και βαμβακιού, υπήρξε ένας από τους πιο σημαντικούς κόμβους του εμπορίου του παλιού κόσμου και διεκδικήθηκε από τους Άραβες, του Κινέζους, τους Οθωμανούς, το Μέγα Αλέξανδρο, τον Τζένγκις Χαν και τον Ταμερλάνο.
Το The art of Uzbek Cooking δεν ανήκει στο είδος των βιβλίων που περιγράφει την εθνική γαστρονομική ιστορία κάποιου λαού, παρόλο που στην εισαγωγή η συγγραφέας του φροντίζει να κάνει μια πλήρη περίληψη των βασικών ιστορικών γεγονότων που σημάδεψαν το Ουζμπεκιστάν. Η αναφορά στην ιστορία του όμως είναι σημαντική, για να δειχτεί ότι η κουζίνα του Ουζμπεκιστάν εκπροσωπεί στην Κεντρική Ασία ένα σπάνιο κράμα γαστρονομικών επιρροών, με μια πληθώρα συνταγών διαφορετικής προέλευσης και ύφους, που καθόλου δεν θυμίζει την (απλοϊκή) ιδέα λάχανο, σούπα και μπλινίς που κυριαρχεί για πολλές πρώην σοβιετικές χώρες.
Σαμόζες και ταντούρια εξ Ινδιών, τούρκικο κεφίρ, ντολμάδες και μαντί, μπορς και πελμένι από τη Ρωσία, κρέας με φρούτα εποχής και περσικά πιλάφια, κινέζικα νούντλς και άλλα φαβορί της διεθνούς κουζίνας έχουν ενσωματωθεί στην Ουζμπέκικη κουζίνα και συναποτελούν μαζί με την παλιά παράδοση μια γαστρονομική πανδαισία με έντονα εξωτικό χαρακτήρα, πλάι στην οποία έρχονται να προστεθούν οι διατροφικές συνήθειες της μεγάλης συγκριτικά εβραϊκής κοινότητας, τα επίσημα φαγητά των χριστιανικών γιορτών, ένα πλήθος χορτοφαγικών πιάτων μουσουλμανικής προέλευσης, η γοητευτική τελετουργία των τσαγιών στην οποία οι Ουζμπέκοι έχουν παράδοση και μια μεγάλη κουλτούρα στη φιλοξενία.
Η Lynn Visson έχει γράψει μια καλή συλλογή περίπου 170 ουζμπέκικων συνταγών που είναι όλες ενδιαφέρουσες από τις σαλάτες ως τα επιδόρπια. Πρόκειται για φαγητά που αποτελούνται από υλικά γνώριμα και προσβάσιμα σχεδόν συνολικά και τα οποία συνθέτουν συνταγές που διατυπώνονται με ευκρίνεια και ακρίβεια. Αναφέρεται εκ του περισσού πως οι περισσότερες από αυτές θα είναι οικείες στον Έλληνα μάγειρα λόγω των εκλεκτικών συγγενειών αιώνων σε Μεσόγειο και Ανατολή.
Μοναδικό ίσως μειονέκτημα του βιβλίου είναι η απουσία φωτογραφιών που να απεικονίζουν τα πιάτα, κάτι που, όταν πρόκειται για μια άγνωστη κουζίνα, οπωσδήποτε βοηθά τον μάγειρα που επιχειρεί για πρώτη φορά μια συνταγή. Παρόλα αυτά, το The art of Uzbek Cooking είναι ένα από τα πολύ καλά βιβλία του είδους του και μάλιστα, ένα από τα ελάχιστα που υπάρχουν για την κουζίνα του Ουζμπεκιστάν.
Μαγειρέψτε κεφτέδες γεμιστούς με αβγό, συκωτάκια σασλίκ, γεμιστό λάχανο, samsas με μανιτάρια, αρνάκι με αμπλόφυλλα, παντζαρόσουπα και πικάντικο αρακά. Οι τίτλοι των συνταγών ίσως μοιάζουν σε κάποιους λιτοί, όμως ας θυμηθούμε πως η παράδοση δεν αναλύεται σε περίτεχνα ονόματα, αλλά σε ποιότητα.